W ostatnich czasach coraz częściej w prasie, w telewizji można usłyszeć bądź przeczytać słowo ?tolerancja?. Cóż on takiego oznacza? Tolerancja oznacza cierpliwość i wyrozumiałość dla odmienności. Jest poszanowaniem cudzych uczuć, poglądów, upodobań, wierzeń, obyczajów i postępowania choćby były całkowicie odmienne od własnych, albo zupełnie z nimi sprzeczne. Współcześnie rozumiana tolerancja to szacunek dla wolności innych ludzi, ich myśli i opinii oraz sposobu życia. Szacunek ten przybiera formy wyrozumiałości i życzliwości dla tego, co nie musi być naszym udziałem, ale co cieszy się naszą akceptacją.

Tolerancję można rozpatrywać w bardzo wielu aspektach. Najczęściej słowo tolerancja pojawia się w tematach mniejszości narodowych i religii. Jednak nie tylko tych aspektów życia ona dotyczy. O tolerancji możemy mówić nie tylko w odniesieniu do spraw wielkich, ponadnarodowych, czy kulturowych, a tych całkiem malutkich. Czyli trzeba dostrzec wokół siebie, w domu, w rodzinie, że każde wydawało by się nieraz dziwactwo ma prawo bytu i powinniśmy je uszanować. Każdy ma zapewne sąsiada, który dziwnie się ubiera bądź też zachowuje. Niekiedy inni sąsiedzi ukradkiem się nabijają z niego, a to nie jest zachowanie tolerancyjne. Często zdarza się również, że pracując w dużej grupie ludzi, znajdzie się taka szara owieczka, która jest tematem zakładowych żartów i naśmiewań. Często bierze się to z jej odmiennego zachowania czy też ubioru, i tutaj zdarza się, że my tolerancyjni ludzie uczestniczymy chętnie w tego typu zabawach. Tym samym krzywdzimy często taką osobę i z pewnością nie można wtedy powiedzieć, że jesteśmy tolerancyjni.

Można wyróżnić dwa rodzaje tolerancji: tolerancje pozytywną i negatywną. Tolerancja pozytywna polega na uznaniu innych form zachowań i poglądów jako równoważnych z tymi ogólnie przyjętymi. Drugi typ to tolerancja negatywna przejawiająca się brakiem działań w przypadku zachowań i postaw innych ludzi, mimo że uznajemy je za niewłaściwe i niemoralne. Motywami przemawiającymi za przyjęciem postawy tego typu tolerancji są obojętność w stosunku do tego co myślą i czynią inni oraz chęć harmonijnego współżycia z innymi ludźmi, które mogłaby zaburzyć nadmierna ingerencja w ich poglądy czy postawy. W stosunku do człowieka zawsze obowiązuje tolerancja pozytywna, natomiast w stosunku do zachowań i poglądów może obowiązywać ograniczona tolerancja negatywna. To, jak wygląda nasza tolerancja w dużym stopniu zależy od środowiska w jakim żyjemy, poglądów politycznych, światopoglądu, a nawet od pozycji klasowej.

O tolerancji bardzo dużo się mówi, niestety nie idzie to w parze z czynami. Jednak życie w wielokulturowym społeczeństwie zmusza nas poniekąd do uczenia się tolerancji, bez której na co dzień trudno byłoby żyć. Każdy z nas ma prawo wyboru do jakiej grupy społecznej czy wyznaniowej chce należeć, którą partię polityczną popierać, jak się ubierać i w jaki sposób żyć. Ale możliwość takiego wyboru idzie w parze z koniecznością bycia tolerancyjnym. Zawsze, jeśli spojrzy się wstecz, toczyły się spory dotyczące monogamii, poligamii, konkubinatu, homoseksualizmu... Takie problemy będą występować zawsze, gdyż każdy ma prawo do własnego zdania, na te tematy. Dla objaśnienia moich rozważań posłużę się prostymi przykładami z życia. Oto chociażby wyznawcy innych religii. Tolerujemy ich, dopóki nie mamy z nimi nic wspólnego. Jednak gdy pod drzwiami naszego domu pojawią się Świadkowie Jehowy, potrafimy ich przekląć i obrzucić wyzwiskami, a więc gdzie tu mowa o tolerancji? Jesteśmy więc tolerancyjni, jeśli sprawa nie dotyczy naszego podwórka, najbliższego otoczenia. Możemy być tolerancyjni dla par homoseksualnych, ale pod warunkiem, że nie mieszkają w naszym sąsiedztwie. Będziemy tolerancyjni dla ludzi innej narodowości, pod warunkiem, że nie będą żyć w Polsce. Jest to tolerancja dosyć wybiórcza, która w rzeczywistości tolerancją nie jest. Wspaniale brzmi, że jesteśmy społeczeństwem tolerancyjnym, ale niestety prawda jest taka, że nie potrafimy tej tolerancji okazywać. Jest to problem całego społeczeństwa i nie ogranicza się tylko do społeczeństwa polskiego. Na całym świecie mamy bardzo wiele przypadków nietolerancji. Mimo iż wszyscy powinniśmy być wolni i równi, często spotykamy się z atakami rasizmu. Nie potrafimy zaakceptować innego koloru skóry, odmiennej kultury i języka. To wszystko spowodowane jest uprzedzeniami, które wywodzą się z dawnych lat a my nie potrafimy się ich wyzbyć. Wszelkie uprzedzenia, niechęć, niezrozumienie powodują nietolerancję, a ta z kolei rodzi wrogość, wojny itp.

Na największe przejawy nietolerancji są narażeni ludzie biedni, niepełnosprawni, chorzy, innej narodowości, z nałogami i innymi poglądami niż te ogólnie przyjęte. Można przytoczyć wiele przykładów tolerancji w naszym społeczeństwie, ja natomiast posłużę się kilkoma z nich. Jako pierwszy rozważę problem tolerancji wśród Polaków.

Polacy uważają się za naród tolerancyjny. Niestety nie do końca tak jest. Mamy problem z tolerowaniem innych poglądów, innego stylu życia.

Nie toleruje się osób żyjących w wolnych związkach, bo nie jest to zgodne z naszą wiarą. Nie toleruje się singli, chociaż to jest właśnie ich sposób na życie. Bardzo często spotkać się można z agresją słowną i nie tylko wobec obcokrajowców.

Kolejny przykład tolerancji, a raczej jej braku, można zauważyć już u małych dzieci w przedszkolach i szkołach. Wybierają one do grona swoich kolegów tylko dzieci bogate, które mają szereg elektronicznych błyskotek, chodzą w markowych ciuchach, grają w najnowsze gry. Dzieci z rodzin ubogich bardzo często w szkołach są na marginesie, poza klasową przynależnością. To okrutne, że już dzieci klasyfikują inne dzieci pod względem zamożności.

Nie patrzą jaką dana osoba jest koleżanką czy kolegą, jej wartościowość oceniana jest na podstawie wyglądu, modnych ciuchów, kosmetyków i najnowszego modelu komórki. Często też w szkołach dzieci i młodzież nie potrafią z tolerancją odnosić się do kolegi, który jest w jakimś sensie upośledzony czy chory i to nie są sporadyczne przypadki, tego w polskich szkołach jest naprawdę wiele. Zdarza się także, że osoby nie lubiane są wyśmiewane, wyzywane, a nawet bite. Są prześladowane przez rówieśników, nękane i wyśmiewane najrozmaitszymi metodami. Powodem tych nieszczęść jest brak tolerancji.

Problem tolerancji w dużym stopniu dotyczy osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność wiąże się licznymi przeszkodami w codziennym życiu. To, co dla sprawnych osób jest banalnie proste, niepełnosprawnym może sprawić wiele problemów. Czynności, które trzeba wykonywać codziennie często są nie lada wyzwaniem. Również takie rzeczy jak wykształcenie, zdobycie pracy, dotarcie do firmy, szkoły, kina, sklepu itp. Wymagają sporo wysiłku, a czasem są zupełnie niemożliwe. Jest to codzienna walka ze swoją niepełnosprawnością. Często osoby niepełnosprawne nie potrafią tolerować siebie. Nie lubią się za to kim są, a szczególnie nie lubią swojego ciała. Dlatego osoba niepełnosprawna musi być odbierana jako człowiek w pełni wartościowy. Oni również mają swoje marzenia, potrzeby duchowe, a także mogą ofiarować swojemu otoczeniu bardzo dużo. Tolerancja dla osób niepełnosprawnych jest niezwykle ważna. Dzięki niej mogą się poczuć pełnoprawnymi obywatelami i wartościowymi ludźmi. Natomiast jej brak może nawet doprowadzić do przypadków depresji i załamania. Można im to życie ułatwić poprzez bycie tolerancyjnym dla ich inności.

Wydawać by się mogło, że świat dwudziestego pierwszego wieku będzie światem tolerancyjnych ludzi, bez uprzedzeń i pełnych szacunku dla drugiego człowieka. Postęp techniczny i technologiczny jest ogromny. Rozwinęła się informatyka i dziedziny jej pokrewne. Jednak sfery emocjonalnej człowieka, która cały czas jest na tym samym poziomie, nie udało nam się rozwinąć. Tolerancja wcale nie jest rzeczą prostą. Wymaga pewnego poświecenia, akceptacji poglądów z którymi się nie zgadzamy, tolerancji dla odmienności wyglądu, zachowania i kultury. Nadal trwają wojny z powodu nietolerancji innych wyznań, czy też poglądów politycznych. W świecie dwudziestego pierwszego wieku ludzie nie potrafią zapobiec wojnom, nie potrafią być tolerancyjni dla innych ludzi, chociaż sami wymagają tolerancji wobec siebie.

Bardzo ważna jest tolerancja w najbliższym otoczeniu, wśród rodziny i przyjaciół. Istotne jest mieć świadomość, że każdy z nas ma prawo do wolności wyznania, słowa, wypowiadania poglądów i odmiennych przekonań. Kiedy to wprowadzi się w życie, chociażby w najbliższym otoczeniu, będzie ono lepsze i przyjemniejsze. Aby dane społeczeństwo sprawnie i poprawnie funkcjonowało potrzebna jest tolerancja.

Tolerancja musi dotyczyć zarówno religii, wyborów życiowych, wyglądu, opcji politycznych i szeregu innych wydawać by się mogło prozaicznych spraw. Jednak one wszystkie razem składają się właśnie na nasze życie w społeczeństwie. Jeżeli nie będzie w danym społeczeństwie wyrozumiałości, wzajemnego szacunku, to doprowadzi do konfliktów różnego typu, a w rezultacie do zagłady takiego społeczeństwa. Tolerancja jest podstawą spokojnego życia.

Źródło: artykuł: Agnieszka Molska

 JŻS