LOGOZSedziennikbipikonastarostwoflaga Ukrainy

kolor

A A A

Biblioteka

Cynizm jest postawą, której zwolennicy nie uznają norm i zasad społecznych, panujących w danej grupie społecznej. Cynik nie podporządkowuje się żadnym normom, jest człowiekiem niewierzącym w ludzi, uważa, że każdy działa jedynie dla własnego interesu, nie ma dla niego empatii, altruizmu oraz bezinteresowności. Skąd bierze się cynizm i po czym dziś rozpoznać cynika?

Cynizm dawniej i dziś


Cynizm był starożytną filozofią, stworzoną przez Diogenesa z Synopy. Według starożytnych cyników kluczem do szczęścia było wyzbycie się wszelkich dóbr materialnych ale i odrzucenie wszelkich norm i zasad. W ten sposób dążono do wolności, która miała dać spełnienie i szczęście. Cynicy uważali, że istnieje tylko to, co możemy odebrać za pomocą zmysłów.
Dzisiaj żaden cynik nie oddaje swojego majątku aby wyzbyć się dóbr materialnych, pozostało jednak rozumienie cynizmu jako odrzucenie panujących norm i wartości. Cynicy chcą żyć według własnych zasad, krytykując te, które ktoś im narzuca. Są bardzo podejrzliwi, uważają, że ludzie nie mają czystych intencji. Cynicy nie są lubiani, uważani są bowiem za ludzi niemiłych, aroganckich, zbuntowanych. Cynizm bardzo często bywa mylony z hipokryzją. Hipokryta to osoba, która jest dwulicowa, twierdzi, ze przestrzega zasad moralnych, a tego nie lubi lub odwrotnie: uważa się za cynika, a tak naprawdę respektuje narzucone mu wszystkie normy i zasady. Hipokryta zazwyczaj udaje, aby osiągnąć własne korzyści, podobnie jak cynik może stosować techniki manipulacyjne i bywa egoistą.

Przyczyny postawy cynicznej

Skąd bierze się postawa cyniczna? Skąd biorą się cynicy? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, cynizm może mieć bardzo złożoną genezę. Z jednej strony za cyniczne podejście do życia mogą odpowiadać przykre doświadczenia z przeszłości. Gdy cynik został przez kogoś zraniony, mógł przestać wierzyć w ludzi i w ich dobro, mógł stać się rozgoryczony poprzez wieloletnie życie w pojedynkę. Cynizm może być również wynikiem wychowania, np. przez rodziców cyników lub zbyt surowych, którzy narzucali dziecku swoją wolę i wiele zasad. Gdy dziecko dorosło, zaczyna buntować się przeciwko wszelkim zasadom, manifestując w ten sposób swoją wolność.

Kim jest i jak zachowuje się cynik?

Po czym poznać, że dana osoba może być cynikiem? Jakie zachowania mogą ją zdradzać? Naszą uwagę powinno zwrócić to, że:

  • Osoba nie uznaje żadnych norm, odrzuca zasady i nigdy nie robi tego, co powinna;
  • Niechętnie wykonuje swoje obowiązki lub w ogóle tego nie robi;
  • Ma do wszystkiego i wszystkich lekceważący stosunek;
  • Wydaje się być arogancka, w kontakcie jest niemiła, mało sympatyczna, opryskliwa;
  • Wydaje się nam być zbuntowana,
  • Zdarza się jej bezczelnie odpowiadać na czyjeś zapytanie, może świadomie stosować techniki manipulacyjne w kontakcie z drugiej człowiekiem;
  • Źle nosi krytykę, ale sama chętnie i często krytykuje innych;
  • Brakuje jej empatii, nie liczy się dla niej drugi człowiek;
  • Cynik bywa egoistą i narcyzem;
  • Nie wierzy w bezinteresowność, uważa, że wszystko to, co robimy, robimy tylko dla siebie
  • Nie przyzna się, że potrzebuje pomocy, odrzuca ją i dalej trwa przy swoim.

Przykład cynizmu, cynika

Wielu wielbicieli telewizyjnego serialu "dr House" z zapałem śledziło losy przystojnego, acz gburowatego lekarza, nazwiskiem Gregory House. Genialny diagnosta jawił się jako człowiek niedostępny, chłodny, czasami wręcz bezczelny. Potrafił uleczyć każdego pacjenta ale i niejednego doprowadzić do łez swoją bezwzględną wręcz szczerością. Lekarz był samotnikiem, przyjaźnił się jedynie z kolega po fachu, onkologiem. Preferował jednak własne towarzystwo, odrzucał zainteresowane nim kobiety, skupiając się na pracy, która była jego pasją i całym życiem. Po zawale mięśnia udowego na stałe zażywał silny lek przeciwbólowy, mimo to zmagał się z chronicznym bólem, co dodatkowo potęgowało jego cynizm: bywał opryskliwy, niesympatyczny, brakowało mu empatii w podejściu do pacjentów, zarzucano mu, że traktuje ich jedynie jako przypadki medyczne. Jaki portret cynika wyłania się z opisu serialowej postaci? Dla jednych jest to niezwykle zdolny lekarz, który swoim cynizmem broni dostępu do swojego geniuszu, poświecą się pracy, ratuje ludzi i nie ma czasu na bycie miłym. Dla innych cierpiący człowiek któremu każdego dnia towarzyszysz ból, który musi zmagać się z własnymi lękami i cierpieniem, dodatkowo każdego dnia leczy ludzi, których doskonale rozumie: on także cierpi. Dla jeszcze innych cynizm bohatera wynikać może z jego samotności, z jednej strony odrzuca bliskie osoby, ale z drugiej pragnie być kochany i akceptowany.

Jeśli spotkamy na swojej drodze cynika, warto zastanowić się, dlaczego taki jest, co lub kto skłoniło go do przyjęcia takiej postawy. Zgodnie ze słowami Jacka Piekary: "W każdym, nawet najbardziej cynicznym człowieku jest chęć przeżycia czegoś czystego i wzniosłego. Wielkiej miłości pełnej wielkich słów".

 

Źródlo: RCoMP

JŻS

 

 

Asertywność oznacza umiejętność wyrażania i bronienia własnego zdania oraz zdolność odmawiania z poszanowaniem praw drugiej strony. W psychologii termin ten jest określeniem cech bardzo istotnych i pożądanych, aczkolwiek czasami trudnych do wypracowania. To umiejętność nabyta, nie rodzimy się z asertywnością, aczkolwiek warto ją doskonalić. Asertywność pozwala bowiem nam na obronę własnych praw, myśli i przekonań bez stosowania agresji słownej i fizycznej.

Czym jest asertywność? Jaka jest osoba asertywna?

Asertywność jest zespołem cech i umiejętności, pozwalających na wyrażanie, bronienie swojego zdania oraz odmawianie w przypadku, gdy nie chcemy czegoś zrobić. Nabywamy ją i jej składowe w ciągu życia, doskonaląc empatię, umiejętność przyjmowania krytyki oraz wyrażania próśb. Asertywność jest cechą, która przydaje się w życiu codziennym, w związku ale i w pracy. Jaka jest osoba asertywna, po czym ją poznać, jakie inne cechy są dla niej charakterystyczne? Osoba asertywna:

  • potrafi wyrazić swoją opinię i potrzeby;
  • potrafi kogoś skrytykować bez obrażania go;
  • potrafi odmówić w sposób, który nie jest uległy, nie obrazi ani nie zrani innej osoby;
  • potrafi przyjąć zarówno pochwałę, jak i krytykę;
  • jest stanowcza i broni swojego zdania;
  • jest elastyczna, dobrze reaguje na zmiany;
  • jest empatyczna, potrafi wczuwać się w sytuację i położenie drugiej osoby;
  • potrafi kontrolować swoje emocje;
  • nie poddaje się szantażowi emocjonalnemu oraz próbom zmanipulowania jej przez innej osoby;
  • potrafi określić własne cele, marzenia, pragnienia oraz potrzeby i dążyć do ich zaspokojenia, spełnienia;

Asertywność w związku

Jak wspomniano wcześniej, asertywność jest cechą bardzo pożądaną w związku i w pracy. Asertywność w związku pozwala nam na budowanie relacji z drugą osobą, na mówienie o swoich potrzebach i pragnieniach. Osoba asertywna w związku potrafi powiedzieć, czego chce i potrzebuje, co jest dla niej ważne. Jest to istotne z punktu widzenia rozmowy o oczekiwaniach na początku związku. Ponadto, asertywny partner potrafi odmówić, gdy nie chce czegoś zrobić, umie kontrolować swoje emocje, unika kłótni i potrafi je załagodzić, jest empatyczny.

 

Asertywność w pracy

Jest to cecha, która bardzo często pojawia się w wielu ogłoszeniach o pracę. Dlaczego pracodawcy szukają pracowników asertywnych? Przede wszystkim dlatego, że są to osoby świadome siebie i swoich zalet, dobrze reagują na zmiany, potrafią pracować w zakresie i pod presją czasu potrafią przyjąć krytykę ale i odmówić, a szczerość jest cechą pożądaną w wielu profesjach.

 

Jak doskonalić asertywność?

Uważasz, że to ważna i przydatna cecha i chcesz doskonalić swoją asertywność? Poniżej 7 porad, które najlepiej od razu wcielić w życie.

Miej swoje zdanie i nie bój się go wyrażać

Pamiętaj, że masz swoje zdanie i masz prawo je wyrażać w sposób, który nie zrani innych ludzi. To naczelna zasada bycia empatycznym: wyrażać swoje myśli i przekonania tak, aby nie obrazić innych, którzy przecież mogą i mają prawo myśleć inaczej. Zamiast mówić ulegle: "Nie wiem, nie wypowiadam się" albo agresywnie: "Nic nie rozumiesz! Ale jesteś głupi! Ja uważam inaczej i mam rację!", powiedz: "Rozumiem, że chcesz pomóc, ale ja uważam, że nie powinniśmy się wtrącać w ich sprawy. Są dorośli i powinni sami rozwiązać swoje problemy. Jeśli jednak zwrócą się do nas o pomoc, na pewno postaramy się ich  

Śmiało podejmuj decyzje wraz z ich konsekwencjami
Osoba asertywna jest niezależna, podejmuje decyzje samodzielnie i przyjmuje na siebie ich konsekwencje. Jeśli chcesz być osobą asertywną, podejmuj decyzje ze świadomością ich następstw. Nie mów: "Zrobię to, co mi się podoba, nie obchodzi mnie, co będzie później!", powiedz: "Uważam, że kupno tego samochodu to dobra decyzja, jeśli okaże się, że nie mam racji, zastanowię się, co zrobić dalej".

Proś o to, czego chcesz i potrzebujesz ale nie wymagaj tego
Masz prawo mówić, czego potrzebujesz, ale pamiętaj, by robić to w sposób, którzy nikogo nie zrani, nie jest rozkazem, a prośbą, sugestią. Nie mów do męża: "Możesz chociaż raz zrobić obiad?!", powiedz raczej: "Kochanie, jutro wrócę później, bo mam zebranie w pracy, czy mógłbyś przygotować coś na obiad, a zjemy razem, jak przyjadę z firmy?".

 Odmawiaj stanowczo i argumentuj swoją decyzję
Nie bój się odmawiać, nie musisz robić wszystkiego, czego wymagają od Ciebie inni. Nie możesz, nie chcesz czegoś zrobić, nie masz czasu? Powiedz o tym! Pamiętaj jednak, by odmawiać stanowczo, trzymać się swojego zdania i argumentować swoje decyzje, np. "Przykro mi, nie mogę podwieźć Cię teraz do sklepu, czekam na ważny telefon z pracy" albo "Niestety, nie mogę pożyczyć Ci takiej gotówki, muszę zapłacić ratę za samochód i nie zostanie mi zbyt wiele". Trzymaj się swojego zdania, jeśli pytający ponawia prośbę, nie ulegaj: "Nie, już mówiłam, że nie mogę tego zrobić".

Broń swojego prawa do prywatności
Każdy z nas ma prawo do prywatności, korzystaj z niego. Jeśli masz wolny dzień i planują Cię odwiedzić goście, a Ty nie masz na to ochoty: powiedz im o tym. Nie udzielaj informacji o swoim życiu osobom, którym nie ufasz, nie musisz opowiadać koleżance z pracy o swoich problemach w związku!

Pamiętaj, że masz prawo czegoś nie wiedzieć i popełniać błędy
Nikt nie musi wiedzieć wszystkiego, Ty również! Jak każdy człowiek masz prawo do błędu, do tego, aby czegoś nie wiedzieć. Nie wstydź się tego i mów o tym otwarcie.

 Pamiętaj, że masz prawo robić to, na co masz ochotę
Nie sugeruj się zawsze zdaniem innych ludzi, jeśli ktoś uważa, że jesteś za stara, aby nosić czerwony płaszcz, a Ty właśnie masz na to ochotę: ubierz się tak! Ty wiesz najlepiej, czego chcesz i potrzebujesz.

Nauka asertywności od najmłodszych lat

Asertywność - jako umiejętność nabytą - należy doskonalić już od najmłodszych lat. Ucz swoje dziecko asertywności:

  • dbaj o to, aby mówiło o swoich potrzebach, marzeniach, pytaj je, czego pragnie w życiu, co by chciało robić itp.
  • dbaj o to, by nie wstydziło się mówić tego, co myśli, ale uwrażliwiaj je, że jego zdanie nie może nikogo obrazić, np. nie należy mówić cioci, że jest gruba, koleżance, że ma brzydkie okulary itp.
  • dbaj o to, by dziecko mówiło o swoich uczuciach ale i próbowało zastanawiać się, co czują inne osoby, to trening asertywności ale i empatii, zdolności, która przydaje się praktycznie każdego dnia naszego życia, np. "Co czuje ten kotek z bajeczki, dlaczego ma taką smutną minę?"
  • ucz dziecko przyjmowania krytyki, reagowania zarówno na miłe, jak i gorzkie słowa: powiedz, że czasami Pani w szkole je pochwali, gdy zrobi coś dobrze, ale jeśli zrobi coś źle Pani może mu to powiedzieć, należy przyjąć te słowa i zastanowić się, co zrobić, aby następnym razem znów zasłużyć na pochwałę - ucz tym samym, że każdy z nas ma prawo popełniać błędy.

Trenuj (razem ze swoją rodziną) swoją asertywność każdego dnia. Pozwoli Ci to stać się świadomym siebie człowiekiem, który potrafi bronić swojego zdania oraz mówić o swoich potrzebach.

Źródlo: RCoMP

JŻS

Przyjaźń to największy skarb - zapewne wielu z nas może zgodzić się z tym stwierdzeniem, zwłaszcza osoby, które posiadają przyjaciela lub przyjaciółkę. Czym jest przyjaźń, jak się zaczyna, jak odróżnić prawdziwą przyjaźń od fałszywej, jakie są rodzaje przyjaźni? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na wszystkie te pytania.

Czym jest przyjaźń?

Przyjaźń jest trwałą relacją, oparta na wzajemnym zrozumieniu, zaufaniu, lojalności wobec siebie. Przyjaciele znają się dobrze, rozumieją się, wspierają, pomagają sobie, są wobec siebie szczerzy, potrafią się nawzajem skrytykować, ale i pocieszyć, podnieść na duchu. Przyjaźń nie ma określonego początku ani końca, nie jest powiedziane, ile czasu musi trwać znajomość, aby można ją było nazwać przyjaźnią. Powinna być uczuciem szczerym, prawdziwym i dającym radość obu stronom. Od miłości różni ją to, że przyjaciele nie czują do siebie pożądania - są blisko, ale nie są razem.

Rodzaje przyjaźni

Istnieje wiele rodzajów przyjaźni - do najpopularniejszych można zaliczyć:

  • przyjaźń prawdziwą i fałszywą;
  • przyjaźń damsko - męską;
  • przyjaźń, która (z biegiem czasu) przerodzi się w miłość;
  • przyjaźń od małego;
  • przyjaźń w pracy.

Prawdziwa i fałszywa przyjaźń - jak je rozróżnić?

Jaka powinna być prawdziwa przyjaźń i jak rozróżnić ją od relacji fałszywej? W Hymnie o miłości z 1 Listu do Koryntian w Biblii czytamy: "Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest. Miłość nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie unosi się pychą; nie dopuszcza się bezwstydu, nie szuka swego, nie unosi się gniewem, nie pamięta złego; nie cieszy się z niesprawiedliwości, lecz współweseli się z prawdą. Wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma (…)". Gdyby się nad tym zastanowić: z przyjaźnią jest dokładnie tak samo: prawdziwa przyjaźń nie zazdrości, przyjaciele cieszą się swoimi sukcesami, pocieszają się wzajemnie, gdy coś im się nie uda. W prawdziwej przyjaźni nie ma miejsca na pychę, czyli wyniosłość i przekonanie o własnej wyjątkowości ponad miarę. W prawdziwej przyjaźni nie ma również miejsca na gniewanie się na siebie, owszem, przyjaciele również mogą się kłócić, ale po kłótni nie wypominają sobie tego, co zrobili źle, nie dokuczają sobie. Prawdziwa przyjaźń, jak prawdziwa miłość - przetrzyma wszystko, jest silniejsza nić upływ czasu czy odległość, dzieląca przyjaciół. To relacja tak silna, że może trwać wiele lat - https://www.babskiswiat.com.pl/przyjazn-i-prawdziwy-przyjaciel.html.

Jaka jest więc fałszywa przyjaźń? To znajomość pozbawiona wymienionych cech, nastawiona przede wszystkim na dobro tylko jednej strony, fałszywy przyjaciel może wykorzystywać drugą stronę, być osobą toksyczną, zwykle jest również nieszczera, nielojalna i traktuje drugą stronę instrumentalnie - http://kobiecaperspektywa.pl/toksyczna-przyjazn.

Przyjaźń damsko - męska

Wiele osób zastanawia się, czy jest możliwa przyjaźń między mężczyzną a kobietą? Czy mogą się oni przyjaźnić bez obaw o to, że w pewnym momencie pojawi się między nimi erotyczne napięcie i zostaną parą? Przyjaźń między kobietą a mężczyzną ma tyle samo zwolenników, co przeciwników.

  • Zwolennicy twierdzą, że jeśli para od początku ustali jasne reguły, owszem - możliwa jest między nimi szczera przyjaźń, mogą być blisko, ale nie zakochać się w sobie, a stworzyć trwałe i satysfakcjonujące związki z kimś innym.
  • Przeciwnicy z kolei uważają, że przyjaciele spędzają ze sobą tak wiele czasu, że w końcu między kobietą a mężczyzną musi wytworzyć się głębsze uczucie, a przyjaźń między nimi jest możliwa jedynie w przypadku, gdy jedna z osób jest orientacji homoseksualnej.

Ponadto, wiele osób obawia się, gdy ich drugą połówka ma przyjaciela przeciwnej płci. Kobieta obawia się, gdy jej ukochany ma przyjaciółkę, a mężczyzna zwykle jest zazdrosny o przyjaciela swojej dziewczyny czy żony. Przyjaźń jest bowiem tak silną relacją, że może bez trudu przekształcić się w miłość o silnych podstawach.

Przyjaźń początkiem związku

Czy miłość, która zaczęła się od przyjaźni jest trwalsza niż typowa miłość od pierwszego wejrzenia? Zwykle tak, ponieważ partnerzy dobrze się znają, mają wiele wspólnych tematów, wspólnych pasji, wiele razem przeszli i mogą na tej podstawie zbudować trwały i bardzo dojrzały związek. Ich relacja bowiem nie opiera się na początku związku jedynie na fizyczności, ale na przyjaźni, co sprawia, że po pierwszych uniesieniach nadal będą mieli o czym rozmawiać i co razem robić. Przyjaciele, którzy po pewnym czasie się w sobie zakochali, mają już zapewne za sobą kilka kłótni przyjacielskich, wiedzą, jak rozwiązywać konflikty w relacji, znają siebie i swoje reakcje. Pozwoli im to lepiej wejść w związek z jego ciemniejszymi stronami, tj. przejściem przez pierwsze kłótnie zakochanych. A co z przyjaźnią, gdy miłość niespodziewanie się skończy, zakochani zdecydują się na rozstanie? Niewiele par potrafi dalej przyjaźnić się po zakończonym związku, relacja nigdy już nie jest taka sama. Może pojawić się zazdrość o nowego partnera, a bolesne wspomnienia mogą uniemożliwiać dalszej utrzymywanie przyjacielskich stosunków z byłym partnerem.

Przyjaźń od piaskownicy

Zwykle pierwsze przyjaźnie zawieramy już w bardzo młodym wieku, np. w przedszkolu czy w pierwszych klasach szkoły podstawowej. Wiele osób może się pochwalić przyjaźniami z piaskownicy, czyli posiadaniem dobrych znajomych z czasów wczesnego dzieciństwa. Czy taka przyjaźń może przetrwać? Oczywiście, tego typu znajomości mogą okazać się przyjaźniami na całe życie. Gdy znamy kogoś od dziecka, nasza relacja przechodziła przez różne fazy, co sprawiło, że jest silniejsza i trwalsza. Posiadanie przyjaciela od piaskownicy to wyjątkowy skarb, warto pielęgnować taką przyjaźń, aby była trwała, mimo upływu lat.

Przyjaźnie w pracy - czy warto je zawierać?

A co z przyjaźniami w pracy? Czy warto tam szukać przyjaciół i zacieśniać więzi z kolegami i kolegami z miejsca pracy? Zdania na ten temat są podzielone, aczkolwiek zatrudnienie się w jednym miejscu przez wiele lat skutkuje - czy tego chcemy czy nie - coraz lepszym poznaniem osób, z którymi codziennie pracujemy. Wiele osób decyduje się na zawieranie przyjaźni w pracy, ale pamiętajmy, że utrzymanie takiej relacji, wbrew pozorom, nie należy do najłatwiejszych. Codzienny kontakt, rywalizacja oraz stres zawodowy mogą osłabiać relacje, należy więc szczególnie o nią dbać.

Cytaty o przyjaźni

Istnieje wiele ciekawych cytatów o przyjaźni, które mogą stać się mottem każdej tego typu relacji.

Poniżej spis 5 najciekawszych cytatów o przyjaźni.

1. Jak powiedział Ralph Waldo Emerson: "Przyjaciel to osoba, z którą mogę być szczery. Przed nim mogę głośno myśleć". To piękna definicja przyjaźni, relacja ta pozwala nam bowiem na całkowitą szczerość i na niej powinna się opierać. Przy swoim przyjacielu możemy być sobą, otworzyć się przed nim i powiedzieć wszystko.

2. "Kwiaty nie zakwitną bez ciepła słońca. Ludzie nie mogą stać się ludźmi bez ciepła przyjaźni" - autorem tych słów jest Phill Bosmans. Piękny cytat o tym, jak potrzebna jest w naszym życiu przyjaźń: silna relacja z drugim człowiekiem, która daje nam poczucie bezpieczeństwa i pozwala czuć się potrzebnym.

3. "Kiedy krzyczysz, wszyscy cię słyszą. Kiedy szepczesz, tylko ci najbliżsi cię słyszą. Kiedy milczysz, słyszy cię twój najlepszy przyjaciel" - te wzruszające słowa, autorstwa Lindy Macfarlane, to wspaniała definicja przyjaźni i bycia przyjacielem to właśnie on - przyjaciel - będzie przy nas w tych najtrudniejszych chwilach, będzie nas wspierał i pomagał nam.

4. "Prawdziwa przyjaźń nadchodzi latami, spokojnym, miarowym krokiem" - jak powiedziała Kamila Kampa, przyjaźń nie jest relacją, która chodzi się w przypływie chwili. Możemy mówić o miłości od pierwszego wejrzenia, z przyjaźnią sprawa wygląda już nieco inaczej. Relacja ta dojrzewa latami, wymaga troski obu stron oraz ich zaangażowania, pracy, jak również kompromisów.

5. Autorem jednego z najpiękniejszych cytatów o przyjaźni jest jednak Jim Morrison, który powiedział, że: "Przyjaciele mogą sobie pomagać. Prawdziwy przyjaciel jednak to ktoś przy kim możesz być całkowicie wolnym, być sobą i czuć. Albo, nie czuć nic. Akceptuje wszystko cokolwiek odczuwasz w danej chwili. Na tym właśnie polega prawdziwa miłość - pozwolić komuś być tym kim naprawdę jest". I takie właśnie słowa będą idealnym zakończeniem rozważań na temat przyjaźni i przyjaciół. Stanowią doskonałe ich podsumowanie.

Źródlo: RCoMP

JŻS

Dawniej były tylko miejscem gromadzenia zwojów, z czasem stały się skarbcem chroniącym bezcenne woluminy, dzisiaj aspirują do miana otwartych, nowoczesnych centrów kultury. Wybraliśmy te najpiękniejsze i najbardziej intrygujące, białe kruki wśród polskich bibliotek

Stacja Kultura w Rumi

Przysłowie "nie oceniaj książki po okładce" doskonale pasuje do dworca kolejowego w Rumi. Solidnie zmodernizowany, choć nierzucający się w oczy budynek z 1958 r. kryje w sobie prawdziwą perłę – innowacyjne centrum kultury. W eleganckiej i przytulnej, podzielonej na strefy przestrzeni mieszczą się: wypożyczalnia, pracownie fotografii, malarstwa i rzeźby, kącik dla najmłodszych (z literaturą i zabawkami edukacyjnymi), stanowiska komputerowe na antresoli, sale konferencyjne oraz biura organizacji pozarządowych. Każdy, kto czuje pociąg do literatury, może przyjść do dawnej poczekalni przekształconej w czytelnię i z książką w dłoni wygodnie rozsiąść się na kanapach inspirowanych wyglądem przedziałów. To nie jedyny kolejowy akcent: czarno-czerwone elementy nawiązują do barw starej lokomotywy, regały stylizowane są na tory kolejowe, a upływający czas odmierza dworcowy zegar.

Stacja, otwarta we wrześniu 2014 r., nie straciła swojej pierwotnej funkcji, jednak obszar dworca obsługującego głównie kolej podmiejską zajmuje zaledwie 20 proc. całości. Zachwycający projekt Jana Sikory przyciąga nie tylko mieszkańców miasta (liczba czytelników wzrosła o 50 proc.), lecz także zazdrosne spojrzenia miłośników architektury z całego świata. Jury prestiżowego amerykańskiego konkursu Library Interior Design Awards uznało Stację Kultura za najpiękniejszą bibliotekę globu w kategorii Single Space Design. Ta lokalna przestrzeń na światowym poziomie jest obowiązkowym przystankiem dla wszystkich amatorów książek i niebanalnych aranżacji wnętrz.

Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka

Biblioteka Akademicka w Katowicach

Jorge Luis Borges opisywał wszechświat jako wyśnioną Bibliotekę o nieokreślonej liczbie sześciobocznych galerii, nieskończenie wielu piętrach, spiralnych schodach i wszystkich książkach świata. Namiastkę tajemniczości tej utopijnej wizji udało się zachować autorom książnicy dwóch katowickich uniwersytetów – śląskiego i ekonomicznego – architektom z pracowni HS99. Niełatwo oszacować liczbę kondygnacji ani wielkość księgozbioru ułożonego na blisko 60 km półek. Wnętrze wykonane z geometryczną precyzją daje poczucie harmonii i wyciszenia. Wyjątkowy klimat tworzą również okna: w dzień przez 4 tys. przeszklonych szczelin wpada rozproszone słońce, natomiast po zmierzchu sztuczne światło układa mozaikę ciemnych i jasnych pól na powierzchni budynku.

Bryła o kształcie dwóch przenikających się prostopadłościanów różnej wielkości idealnie komponuje się z urbanistycznym krajobrazem Katowic. Intensywny kolor piaskowca (mieszkańcy nazywają gmach "rudzielcem") to ukłon w stronę ceglanej zabudowy sąsiednich obiektów przemysłowych czy śląskich familoków. Wielokrotnie nagradzaną realizację powołano do życia w 2012 r.

Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego

Budynek Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, 1994-1999, projekt: Marek Budzyński, Zbigniew Badowski, fot. Marek Budzyński Architekt Sp. z o.o.

"Hinc omnia" (z łac. "Stąd wszystko") – głosi napis na wielkiej, otwartej księdze, wieńczącej wejście do uniwersyteckiej skarbnicy wiedzy. Strzegą jej ustawione na kolumnach rzeźby czterech mędrców: Kazimierza Twardowskiego, Jana Łukasiewicza, Alfreda Tarskiego, Stanisława Leśniewskiego. Zanim jednak przekroczymy próg głównego gmachu, musimy wejść w tzw. uliczkę – pasaż przykryty przeszklonym dachem, łączący dwa budynki. Frontową część o kształcie rogala wynajmują instytucje komercyjne, a jego fasadę zdobi 8 tablic z tekstami w różnych językach, notacją matematyczną oraz fragmentem Etiudy b-moll Karola Szymanowskiego. Ideą architektów Marka Budzyńskiego i Zbigniewa Badowskiego było uzyskanie wrażenia przejścia z targowiska do świątyni, przytłoczenie monumentalną i otwartą przestrzenią, zderzenie tradycji z nowoczesnością (katalogi kartkowe obok stanowisk komputerowych).

Na dachu oddanej do użytku w 1999 r. biblioteki na Powiślu trzy lata później otworzono ogród. Zaprojektowany przez Irenę Bajerską, jest jednym z największych i najpiękniejszych ogrodów dachowych w Europie. Jego dolną i górną część o łącznej powierzchni ponad 1 ha spaja strumień z kaskadowo spływającą wodą. Na wyższym poziomie wydzielono strefy: karminową, złotą, srebrną i zieloną (nazwane tak od kolorów kwitnących roślin), a z mostków i tarasu widokowego można podziwiać panoramę stolicy lub przez okna zajrzeć do wnętrza gmachu.

Z okazji 200-lecia istnienia biblioteki i uczelni Amazon przekazał 200 czytników Kindle, które będą mogli wypożyczyć studenci. W ten sposób BUW stanie się największą – i jedyną uniwersytecką – kindloteką na Starym Kontynencie.

Biblioteka Jagiellońska

Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, fot. dzięki uprzejmości architekta

Jeśli już mowa o bibliotekach uniwersyteckich, to na liście nie mogło zabraknąć popularnej Jagiellonki. Książnica najstarszej uczelni w Polsce parokrotnie zmieniała swoją siedzibę, by jeszcze przed II wojną światową stanąć przy al. Mickiewicza, będącej częścią Alei Trzech Wieszczów w Krakowie. Monumentalny i szlachetny gmach na rzucie litery "T" wykonano według szkiców Wacława Krzyżanowskiego. Czytelnię główną otoczono galeriami, klatka schodowa nabrała pałacowego charakteru, a lekkie i świetliste wnętrza pasowały do elewacji, mającej sprawiać wrażenie rzędów książek ustawionych na półkach. Po wojnie ten modernistyczny budynek rozbudowywano dwukrotnie: w latach 1961-63 przedłużono tylną część biblioteki według pomysłu Jerzego Wierzbickiego, a w okresie 1995-2001 dostawiono skrzydło z wejściem od ulicy Oleandry – zgodnie z koncepcją Romualda Loeglera.

Biblioteka Jagiellońska, uznawana za książnicę narodową, gromadzi swoje zbiory od XIV w., kładąc nacisk na publikacje z zakresu humanistyki. Kompletuje i archiwizuje wszystkie druki polskie wydane w kraju i za granicą. Jej bogaty księgozbiór wraz z bibliotekami instytutowymi liczy ponad 7,5 mln pozycji, w tym wiele manuskryptów i starodruków. Do najcenniejszych zabytków języka polskiego należą: XV-wieczny zapis "Bogurodzicy", rękopisy "De revolutionibus..." Mikołaja Kopernika czy Scherza E-dur Fryderyka Chopina, a nawet "Liber viginti artium" – "Księgę dwudziestu sztuk", którą legenda związała z mistrzem Twardowskim (plamę na pergaminie uznano za odcisk łapy szatana). Zapewne takie miejsce miał przed oczami Umberto Eco, gdy mówił o bibliotece, która "staje się przygodą", i o "odkrywaniu książek, których istnienia się nie podejrzewało".

Biblioteka Raczyńskich

Biblioteka Raczyńskich, Poznań, projekt: JEMS Architekci, fot. Juliusz Sokołowski

Historia tej placówki sięga 1829 r., kiedy to hrabia Edward Raczyński otworzył regionalny ośrodek kultury polskiej pod zaborem pruskim. Klasycystyczny pałac, przypisywany francuskim architektom Charlesowi Percierowi i Pierre-Francois Fontainowi a inspirowany paryskim Luwrem, stanął frontem do placu Wolności w Poznaniu. Podstawą księgozbioru pierwszej na ziemiach polskich biblioteki publicznej była prywatna kolekcja fundatora. Dziś książnica czuwa nad archiwami Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kazimiery Iłłakowiczówny czy Henryka Sienkiewicza.

Rozbudowa Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu [galeria]

Rozproszone w wielu filiach zbiory postanowiono ponownie zebrać w głównym gmachu w centrum miasta. Warszawska pracownia JEMS Architekci stanęła przed niełatwym zadaniem. Należało opracować projekt rozbudowy biblioteki tak, aby nie zatracić jej historycznego kontekstu. Autorzy wywiązali się z tego znakomicie: stworzyli siedmiokondygnacyjne skrzydło na tyłach budynku, scalone ze starą częścią szklanym łącznikiem. Nowa fasada stanęła w 2013 r. i jest współczesną interpretacją rzędu kolumn na zabytkowej elewacji. Zwiększa powierzchnię placówki niemal trzykrotnie. Niecodziennym rozwiązaniem było umieszczenie magazynów książek na górnych piętrach, które pozbawiono okien w celu ochrony cennych woluminów. Środkowe kondygnacje przeznaczono na czytelnie i pracownie, a parter zajęły herbaciarnia, biblioteka dla dzieci i galeria sztuki.

Biblioteka w Opolu

Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu: projekt: Architop (Małgorzata Zatwarnicka, Andrzej Zatwarnicki), fot. materiały prasowe pracowni Architop

Nie tylko Poznań stawia na dialog przeszłości ze współczesnością. Na skraju starego miasta w Opolu, w sąsiedztwie filharmonii, gotycko-barokowego klasztoru oo. Franciszkanów i Muzeum Jeńców Wojennych, wzniesiono nowoczesny gmach Miejskiej Biblioteki Publicznej. Prostą formę od XIX-wiecznej kamienicy oddziela przeszklona szczelina, otwierająca przestrzeń budynku na planty i kanał Młynówka. Wewnętrzne kładki i pomosty umożliwiają swobodne przejście między starą a nową zabudową.

Przestronna biblioteka mieści m.in.: wypożyczalnie z wolnym dostępem, bogatą mediatekę, "Pokój bajek", czytelnię komputerową, fotogalerię, salę konferencyjną i kawiarnię. Z zewnątrz wzrok przykuwa niesamowita elewacja z wypisanymi tekstami Edwarda Stachury. Projekt książnicy autorstwa pracowni Architop Andrzej Zatwarnicki otrzymał w 2011 r. Nagrodę SARP za najlepszy obiekt architektoniczny wzniesiony ze środków publicznych oraz wygrał konkurs Polska Architektura XXL.

Galeria Książki w Oświęcimiu

Galeria Książki w Oświęcimiu, projekt: pracownia projektowa S2 Susuł&Strama Architekc, fot. materiały prasowe pracowni

5 tys. m² powierzchni, podziemny garaż, dwie małe sale kinowe, kawiarnia, bawialnia dla dzieci, sale konferencyjne i niemal 1,5 tys. odwiedzających dziennie. To nie opis centrum handlowego, ale oświęcimskiej biblioteki, która ma je imitować. Niby wszystko się zgadza: rozplanowanie pomieszczeń na kilku poziomach odpowiada układowi galerii, do obiektu można wejść z dwóch stron jak do pasażu handlowego, a wnętrze zalewa blask tęczowych refleksów – poziomy układ ceramiki zewnętrznej załamuje wiązkę światła, a elewacji nadaje charakter żaluzji. Tylko na półkach zamiast towaru leżą książki.

Galeria Książki w Oświęcimiu [galeria]

 

Konkurs na realizację nowego gmachu miejskiej biblioteki, która odpowiadałaby na pytanie: jak dotrzeć z książką do przeciętnego obywatela, wygrała pracownia projektowa S2 Susuł&Strama Architekci. Łącząc funkcję edukacyjną z rekreacyjną, nazwano rzecz po imieniu. Galeria Książki otworzyła się na czytelników w 2011 r. i została wpisana na europejską listę najlepszych nowych bibliotek, którą opublikował serwis World Architecture News.

Sopoteka

"Sopoteka", aranżacja wnętrza : Jan Sikora, fot. materiały prasowe projektanta 

Plażowanie z ulubioną książką niezależnie od pogody? To możliwe dzięki multimedialnej bibliotece w Sopocie, zlokalizowanej w przydworcowym centrum handlowym. Aranżację wnętrza powierzono Janowi Sikorze, a sądząc po sukcesie jego projektu Stacja Kultura w Rumi i w tym przypadku musiało skończyć się powodzeniem. Otwarte pod koniec 2015 r. miejsce inspirowane jest sopocką plażą i przyrodą, nowatorko łączy eleganckie drewno, harmonijną biel i naturalną zieleń. Obok wydzielonych przestrzeni do pracy czy spotkań, Sopoteka zachęca do korzystania ze "Strefy koszy plażowych" – wyciszone, indywidualne stanowiska – czy "Strefy plażowania", gdzie można oddać się lekturze w niekrępującej pozycji na leżakach. Biblioteka oferuje sztukę w każdym wydaniu: słowo, obraz i muzyka, zarówno tradycyjne, jak i cyfrowe. Odbywają się tutaj spotkania autorskie, warsztaty oraz wydarzenia cykliczne, m.in. Literacki Sopot. Gorący sezon na kulturę trwa przez cały rok.

Biblioteka w Czarnym Borze

Gminna Biblioteka Publiczna w Czarnym Borze, projekt: ISBA Grupa Projektowa, inwestor: Gminna Biblioteka Publiczna w Czarnym Borze.

Również niewielkie wsie mogą szczycić się pięknem bibliotecznej architektury. W Czarnym Borze na Dolnym Śląsku w 2014 r. oddano do użytku budynek pełniący funkcję gminnego centrum kultury. Architekci z wrocławskiej pracowni ISBA Grupa Projektowa postawili na funkcjonalność, elegancję oraz prostotę z nutką ekstrawagancji. Przeszklony cokół z przestrzenią ekspozycyjną i kawiarnią stanowi podstawę dla wykończonej drewnem attyki. Wysoki dach okrywa salę biblioteczną i szeroki hall, tworząc w ten sposób osłonięty dziedziniec pobliskiej szkoły, a jego wznosząca się linia nawiązuje do sąsiednich wzgórz.

Przestrzeń zarezerwowaną dla czytelników utrzymano w ascetycznej stylistyce: betonowe posadzki, ściany z cegły, odsłonięta żelbetowa konstrukcja. Surowe wnętrze rozplanowano wokół dwóch owalnych brył – jedna to punkt obsługi i kawiarenka, druga stanowi obudowaną regałami salę komputerową i czytelnię. W budynku nie zabrakło również miejsca dla sali widowiskowej i pracowni artystycznej. Gminna biblioteka to nie wyłącznie wypożyczalnia książek, ale bogata oferta kulturalna i – przede wszystkim – miejsce spotkań lokalnej społeczności.

Biblioteka Grafit we Wrocławiu

Biblioteka Grafit we Wrocławiu, fot. Tomasz Szambelan / AG

Namysłowska 8 to adres nowoczesnego ośrodka multimedialnego i literackiego we Wrocławiu. Placówka działa od marca 2015 r. w miejscu niedoszłego centrum biznesu – Hali Grafit, a powstała w wyniku połączenia 4 innych filii biblioteki publicznej. Przyciąga swoimi zasobami (35 tys. książek i czasopism, 5 tys. filmów na DVD, 2 tys. płyt z muzyką, audiobooków, gier komputerowych), różnorodną ofertą kulturalną i nietuzinkowym wnętrzem. Na posadzce namalowano czerwoną wstęgę – znak rozpoznawczy wrocławskich bibliotek – która rozwarstwia się na kwadraty. Jej barwa kontrastuje z dominującą bielą. Poza wypożyczalnią wyznaczono też miejsce spotkań, kącik malucha czy strefę relaksu z trybuną. Za aranżację odpowiada pracownia projektowa Synergia w składzie: Anna Bać, Krzysztof Cebrat, Piotr Michalski i Sandra Piasek (Małgorzata i Mateusz Sum współpraca konkursowa)

Biblioteka Grafit i cały Wrocław stoją przed czytelniczym wyzwaniem i organizacją międzynarodowego Kongresu Bibliotekarzy 2017, a tytuł Światowej Stolicy Książki UNESCO dodatkowo zobowiązuje.

Źródło: Agnieszka Warnke, 10 niezwykłych bibliotek w Polsce, https://culture.pl/pl/artykul/10-niezwyklych-bibliotek-w-polsce, (dostęp: 03.02.2021).

 

JŻS

2 tom  cyklu "Słowiańskie siedlisko"

Związek Dziewanny i Dobromira zakończył się tragicznie. Ukąszona przez jadowitą żmiję młoda żona i matka przed śmiercią łączy dłonie Rzepki i swego męża, wyrażając pragnienie, by się pobrali i zostali rodzicami małego Radosława. W niedługim czasie Rzepka rodzi bliźnięta – Milenę i Ludomira – które wychowują się razem z synem Dziewanny.
Mijają lata i dzieci dorastają. Każde poznaje miłość i musi wybrać własną drogę, na której szczęście przeplata się z bólem, radość ze smutkiem, a nadzieja z rozpaczą. Taki już jest człowieczy los, że raz dobro, raz zło rozdaje, a bohaterom nie pozostaje nic innego, jak się podporządkować.
Napisana z epickim rozmachem powieść ukazuje świt nowych idei będących konsekwencją przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Świat starych pogańskich wierzeń z wolna ustępuje miejsca nowej wierze, która na zawsze odmieni oblicze rodzącego się Piastowego państwa.

Dar Rzepki

 

Slowiańskie siedisko

Rok 966. Osada Polana przed przyjęciem nowej wiary żyje według pradawnych pogańskich zwyczajów. Matka puszcza karmi, odziewa i chroni ludzi. Pory roku i dni naznaczają ich dolę odwiecznym rytmem pracy i odpoczynku, a bogowie czuwają.

Dwie siostry – Rzepka i Dziewanna – zakochują się w Dobromirze, mężnym woju z książęcej drużyny. Jedna z nich zwraca się po pomoc do szeptuchy, ale czy ziołami i magią można zdobyć miłość? Mieszkańcy pogańskiej kniei wiodą proste życie, lecz okrutny los o nich nie zapomina.

Tymczasem Mieszko I, mąż czeskiej księżniczki Dobrawy, przyjmuje chrzest święty. Władca sprzymierza się z chrześcijańskim światem dla dobra i spokoju poddanych. To niesie za sobą dalekosiężne skutki. Przygoda, miłość, historia i czas wielkiej zmiany – to wszystko w nowej powieści z cyklu Saga Polska.

Tym razem autorka przenosi Czytelników do pogańskiej Polski u progu nowej wiary.

W przygotowaniu znajduje się tom drugi: Słowiańskie siedlisko. Rzepka

 

zasady zachowania sie podczas wystepowania niskich temperatur powietrza 040120

 

Jak postępować podczas występowania niskich temperatur powietrza.

1.Ubieraj się ciepło, w kilka warstw odzieży tak, by łatwo było zdjąć sweter, gdy się spocisz w trakcie np. wysiłku. Załóż kalesony.

Nieprzewiwwną  kurtkę z kapturem, czapkę, szalik, rękawiczki. Załóż nieprzemakalne buty.

2. Nie wychodź na mróz głodny. Przed wyjściem zjedz kaloryczny posiłek. Możesz zabrać ze sobą termos z gorącą herbatą.

 3.Zabezpiecz skórę twarzy i rąk przed mrozem (tłustym kremem, nie należy używać nawilżającego!).

4.Powiedz komuś (rodzinie, lub obsłudze w schronisku, pensjonacie, hotelu) dokąd idziesz. Oszacuj czas jaki ciebie nie będzie i poinformuj o tym kogoś, kto ewentualnie zgłosi twoje zaginięcie. Zimą chodzi się znacznie wolniej! W dodatku łatwiej zabłądzić: przysypane śniegiem ścieżki. I - co ważne - nie zapomnij odmeldować się po powrocie, że wróciłeś, by uniknąć niepotrzebnych alarmów.

5.Nie należy wybierać się na zimowe wycieczki samemu. W grupie jest bezpieczniej.

 6.Nie trzeba chodzić tam, gdzie jest niebezpiecznie.

 7.Nie forsuj się. Idąc w głębokim śniegu należy się zmieniać na prowadzeniu. Torowanie drogi - przecieranie szlaku - jest bardzo męczące.

 8.Kiedy popsuje się pogoda, poczujemy się zmęczeni, głodni, coś nam zacznie dolegać nie wychodźmy na zewnątrz. Z zimą nie ma żartów.

 9.Odmrożone palce można włożyć pod strumień zimnej lub letniej wody.

10.W przypadku dużych odmrożeń należy udać się do lekarza.

Źródło: Na sygnale.

Boże Narodzenie bez choinki? Prawdopodobnie trudno to sobie teraz wyobrazić. W grudniu choinkę sztuczną lub żywą znajdziemy w każdym mieszkaniu. Duże, małe, na pieńku – wybór jest ogromny. Bożonarodzeniowe drzewko tworzy niezrównaną, pełną ciepła i rodzinnej miłości atmosferę. Jednak przystrojona choinka nie od zawsze była symbolem grudniowego święta…

Legenda głosi…

Ludowe opowieści mówią o pewnym niedźwiedziu, który rozsławił choinkę i nadał jej wyjątkowe znaczenie. Zwierzę zmierzało przez las, by powitać nowonarodzonego Jezusa.

 W pewnym momencie niedźwiedź zorientował się, że nie ma dla dziecka żadnego prezentu. Zerwał więc skrzącą się pod kroplami świeżej rosy choinkę i podarował ją uradowanemu niemowlęciu. Według legendy, od tego momentu, choinka stała się symbolem nowego życia i takie znaczenie przypisywane jest jej do dzisiaj.

Nieśmiałe początki zielonej choinki

W Europie to Niemcy jako pierwsi przyjęli zwyczaj ubierania choinki. Wierzyli, że gałęzie jodły odstraszają złe moce i choroby. Co roku zawieszali je pod sufitami, a z upływem czasu w ich domach zaczęły pojawiać się całe drzewka.

Zwyczaj Germanów przejęli następnie Francuzi i Anglicy, dopiero później przywędrował on do Polski. Tradycja ubierania świątecznego drzewka jest więc u nas stosunkowo nowa. Zapach iglastego lasu zagościł w Polsce pod koniec XVIII wieku. Wbrew pozorom choinka nie została ciepło przyjęta - pochodziła w końcu z pogańskiego kraju. Musiała zawalczyć z podłaźniczkami, które były wówczas popularne.

Podłaźniczki kontra choinki

Gałęzie z choinek oplatane wokół metalowej obręczy i przyozdabiane jabłkami lub orzechami – to właśnie podłaźniczki. Polacy wieszali je nad stołami, a jej zadaniem była ochrona przed złymi duchami i nieurodzajem. Domownicy przypisywali podłaźniczce wyjątkowe znaczenie, dlatego nie była nigdy wyrzucana, lecz po Święcie Trzech Króli, palona. Popioły rozrzucone na polach miały dawać urodzajne plony

Gdy więc choinka zawędrowała do Polski, początkowo przystrajali ją tylko bogaci mieszczanie. Stopniowo, biorąc przykład z arystokratów, zaczęli to robić pozostali mieszkańcy. Na wsi jednak, gdzie ludność była najbardziej wierząca, choinka dotarła najpóźniej, bo dopiero w okresie międzywojennym.

Tradycyjne ozdoby choinkowe

Przez lata ubieranie choinki odbywało się w wigilijny dzień. Obecnie jednak drzewko przystrajamy wcześniej, już kilka dni przed Wigilią.

Tradycyjnymi ozdobami choinkowymi były rzeczy łatwo dostępne: jabłka, pierniki czy orzechy. Ludzie tworzyli również własnoręczne dekoracje z bibuły, piórek, źdźbeł słomy czy też trawy. Przystrojona w ten sposób choinka cieszyła nie tylko oczy dorosłych, ale też brzuchy dzieci.

Rolę współcześnie używanych lampek, które odgrywają ogromną rolę w ostatecznym wyglądzie choinki, wcześniej pełniły świeczki. Niemal każdej ozdobie przypisywane było znaczenie, i tak:

  • gwiazda betlejemska – czuwała nad powrotami bliskich z dalekich stron,
  • lampki – broniły przed złymi mocami oraz urokami,
  • jabłka – symbolizowały biblijny owoc, który zerwała w Raju Ewa, i miały odpowiadać za siłę oraz dobrobyt,
  • orzechy – oznaczały dobro i siłę,
  • papierowe łańcuchy – wzmacniają więzi między członkami rodziny oraz chronią przed problemami.

Dekoracje były przygotowywane głównie przez dzieci - to one czerpały największą radość z wycinania kolorowych papierków i starannego układania smakołyków na gałązkach. W ten sposób przygotowywały się do celebracji wyjątkowych dni.

 źródło: https://www.swiatchoinek.com/PL/Blog/Historia-ubierania-choinki/

     

Nawet się nie obejrzeliśmy, a minął kolejny rok. Jeszcze chwila i będziemy witać nowy. Część z nas wybierze się na sylwestrowe bale, inni zorganizują popularne "domówki", jeszcze inni powitają Nowy Rok w kapciach przed telewizorem. A jak wita się go w innych krajach? Niektóre noworoczne tradycje są naprawdę dziwne, a czasem wręcz szokujące! Zapraszam w noworoczną podróż do Japonii, Kolumbii, RPA i innych odległych krajów. Tych bliższych zresztą też, bo i one mogą nas zaskoczyć!

Afryka Południowa

W centrum Johannesburga, znajdującego się w prowincji Gauteng w Republice Południowej Afryki, z okazji nadejścia nowego roku wyrzuca się… stare urządzenia. Użycie słowa “wyrzucać” nie jest tu przypadkowe. Miejscowi chcą wejść w kolejny rok bez niepotrzebnego balastu, którego symbolem może być niedziałający telewizor czy zepsute radio. Wiele osób pozbywa się ich, upuszczając je bezpośrednio na ulice przez otwarte okno, a zatem… uwaga

Kolumbia

Marzący o podróżach mieszkańcy Kolumbii starają się zaczarować nadchodzące dwanaście miesięcy, nosząc przez cały dzień puste walizki. W tę i z powrotem. Ma to zapewnić im wiele ciekawych i przyjemnych wyjazdów przez cały rok. na głowy!

Japonia i Chiny

Według pradawnej legendy, nim Budda opuścił ziemię, zwołał wszystkie zwierzęta. Pożegnało go jednak tylko dwanaście z nich. W nagrodę za posłuszeństwo, Budda postanowił nazwać kolejne lata nazwami wiernych zwierząt. Dlatego też według chińskiego kalendarza każdemu kolejnemu rokowi patronuje jedno z nich. Wielu mieszkańców tych krajów już szykuje 
przebrania kóz, które włożą z okazji nadejścia nowego roku.

Dania

Duńczycy żegnają stary rok, a witają nowy, roztrzaskując stare talerze i szklanki przed drzwiami domów swoich bliskich. Ma im to przynieść szczęście. Inna dziwna duńska tradycja noworoczna to wchodzenie na krzesła i wspólne zeskoczenie z nich o północy. Czynność ta ponoć przyczynia się do wypędzenia złych duchów i zapewnia powodzenie w nowym roku.

Hiszpania

Mieszkańcy Hiszpanii na wybicie północy mają przyszykowane dwanaście winogron. Za każdym uderzeniem zegara muszą zjeść jeden owoc. Każde z nich oznacza szczęście w kolejnym miesiącu nadchodzącego roku. Nie można zatem przegapić ani jednego uderzenia! W dużych miastach, takich jak Madryt czy Barcelona, Hiszpanie gromadzą się na rynkach i innych placach i razem konsumują przygotowane winogrona, a potem obchodzą dookoła butelkę szampana.

Finlandia

Finowie, chcąc przewidzieć, co ich czeka w nowym roku, wróżą sobie ze stopionej cyny. Przypomina to nasze andrzejkowe lanie wosku. Odrobinę stopionej cyny wlewają do pojemnika z 
wodą i obserwują, jaki kształt przybierze. Serce lub pierścionek oznacza ślub, statek - daleką podróż, a świnia… mnóstwo jedzenia.

Panama

W Panamie rozpala się specjalne noworoczne ogniska, w które wrzuca się papierowe wizerunki znanych w kraju postaci (muñecos). Pali się zarówno podobizny polityków, np. Fidela Castro, jak i słynnych aktorów czy sportowców. Kiedy na topie był serial telewizyjny “Brzydula Betty”, to m.in. jej wizerunek znalazł się w niejednym panamskim ognisku. Nie ma to żadnego związku z nienawiścią skierowaną do danej osoby. Ich podobizny symbolizują po prostu stary, odchodzący rok. Paląc je, Panamczycy zamykają za sobą kolejny rozdział i czekają, co przyniesie im nowe dwanaście miesięcy. Noworoczne ogniska mają też odpędzić złe duchy.

Szkocja

Szkoci w ostatnich dniach starego roku obchodzą święto znane pod nazwą Hogmanay. Jego początki sięgają jeszcze czasów pogańskich. Z tej okazji rozpala się wielkie ogniska, niekiedy pali się też łodzie, organizowane są również parady z rozkołysanymi kulami ognia. Symbolizują one słońce i mają oczyścić nadchodzący rok. Inny szkocki zwyczaj nakazuje, by pierwsza osoba, która przekroczy prób mieszkania w Nowy Rok, miała ze sobą 
prezent na szczęście (najczęściej jest to… butelka whisky).

Filipiny

Na Filipinach dobrobyt w nowym roku mają przynieść… okrągłe owoce. A wszystko dlatego, że okrągłe są monety, symbol bogactwa. Wiele filipińskich rodzin gromadzi się zatem przy stole, na którym znajduje się dwanaście okrągłych owoców. Niektórzy Filipińczycy, podobnie jak Hiszpanie, o północy jedzą też dwanaście winogron. Każde na jedno uderzenie zegara. Ma to zapewnić im dobrobyt i szczęście we właśnie rozpoczynającym się roku.

Białoruś

Na terenie Białorusi na okres bożonarodzeniowo-noworoczny przypada święto zwane Kaliady. Wtedy to niezamężne kobiety uczestniczą w zabawach, podczas których ma okazać się, czy wyjdą za mąż w nadchodzącym roku. W jednej z nich przed każdą z panien usypuje się stos ziaren kukurydzy. Następnie wypuszcza się koguta. Do którego ze stosów kogut podejdzie w pierwszej kolejności - tę dziewczynę czeka wkrótce wesele. Jest też druga popularna “ślubna” wróżba noworoczna praktykowana na Białorusi. Zamężna kobieta ukrywa pewne przedmioty w domu i zaprasza do zabawy swoje niezamężne koleżanki. Dziewczyna, która znajdzie chleb, poślubi bogatego męża, a panna, która natrafi na pierścionek, wyjdzie za przystojnego chłopaka.

Estonia

Do niedawna wśród Estończyków niezwykle popularny był zwyczaj jedzenia siedem razy w dzień Nowego Roku. Przestrzeganie tej czynności miało zapewnić obfite jedzenie w najbliższych dwunastu miesiącach. Według niektórych wierzeń 
mężczyzna, który zjadł siedem razy miał mieć w nadchodzącym roku siłę siedmiu mężczyzn. Obecnie, szczególnie w dużych miastach, tradycje te odchodzą do lamusa. Świętowanie polega coraz częściej po prostu na jedzeniu i piciu alkoholu w dużych ilościach.

Ameryka Środkowa i Południowa

W Brazylii, Ekwadorze, Wenezueli i Boliwii na sylwestra nosi się specjalną przynoszącą szczęście bieliznę. W takich miastach jak np. Sao Paulo czy La Paz sprzedawcy na okolicznych targach już na kilka dni przed sylwestrem wykładają na stoły majtki w różnych barwach, oczywiście każda z nich oznacza co innego. Szczególnie popularne są te w kolorach czerwonym (tak jak u nas na maturze) oraz żółtym. Czerwone majtki mają przynieść w przyszłym roku miłość, żółte bogactwo, niebieskie dobre zdrowie, zielone szczęście, a białe spokój.

Źrodlo: INTERIA

 

Okres Bożego Narodzenia to czas, na który czeka wiele osób. Świąteczny nastrój, wyczekiwanie pierwszej gwiazdki, pasterka, pachnąca choinka, rodzina śpiewająca kolędy przy wigilijnym stole i troski, które na kilka chwil możemy odstawić na boczny tor. Większość zwyczajów bożonarodzeniowych w Polsce jest nam dobrze znana, a jak te zwyczaje świąteczne wyglądają na świecie?

Zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce

W Polsce ten piękny okres rozpoczynamy wieczerzą wigilijną i wypatrywaniem pierwszej gwiazdki na niebie. Jest ona nawiązaniem do Gwiazdy Betlejemskiej. Na początku wigilijnego wieczoru czyta się fragment ewangelii świętego Łukasza, który dotyczy narodzenia Jezusa. Następnie dzielimy się opłatkiem. Od tego momentu można zasiąść przy stole, jeść potrawy wigilijne i śpiewać kolędy. Pod stołem powinno znaleźć się sianko, a przy stole miejsce dla niespodziewanego gościa. W większości domów zwieńczeniem kolacji wigilijnej jest otwieranie prezentów, a o północy rodziny wybierają się na pasterkę. Wiele osób 24 grudnia pości, nie spożywając potraw mięsnych oraz alkoholu.

Święta w Australii – Boże Narodzenie  (w środku lata)

W Australii okres Bożego Narodzenia przypada w okresie lata, który trwa od początku grudnia do końca lutego. Temperatura sięga 30 stopni ciepła, a śnieg widzi się tylko w telewizji. Czapki zimowe i ocieplane buty zastępowane są przez letnie kapelusze i klapki. Okres świąteczny w sklepach rozpoczyna się już we wrześniu, gdzie na półkach można znaleźć ozdoby świąteczne. Choinkę ubiera się na początku grudnia i stoi w domach do końca miesiąca. Wiele rodzin spotyka się w miastach i wspólnie śpiewa kolędy.

Ta tradycja nazywana jest Carols By Candlelight. Australijczycy nie gotują zbyt wiele, ponieważ upały temu nie sprzyjają. Spędzają za to czas, relaksując się – surfing, wycieczki czy grillowanie z rodziną. Mikołaj prezenty przynosi w wigilijny wieczór, a otwiera się je rano w pierwszy dzień świąt. Ten dzień jest najważniejszy, ponieważ rodzina spotyka się i je wspólnie obiad. W Australii obchodzi się Święta Bożego Narodzenia również w lipcu, ponieważ wtedy tam pada śnieg.

Święta w Chinach – wielki czas zakupów

W Chinach obchodzi się Shengdan Jie, czyli Święta Czcigodnych Urodzin. Jest to czas, w którym mieszkańcy Chin skupiają się bardziej na aspekcie komercyjnym niż religijnym. W wigilię rodziny spotykają się w restauracjach, a po wspólnym posiłku udają się do klubów, aby się pobawić. Chińczycy ozdabiają swoje domy kolorowymi dekoracjami, ubierają choinki oraz wręczają drogie prezenty. W Chinach mieszka zaledwie 10 milionów chrześcijan, czyli około 1 procent społeczeństwa.

Boże Narodzenie w Chinach to czas wielkich zakupów. Wszystkie galerie handlowe, hotele oraz restauracje są ozdobione świątecznymi dekoracjami, co wprowadza radosny i magiczny klimat. W niektórych restauracjach przygotowane jest specjalne świąteczne menu. Tradycją bożonarodzeniową jest wręczanie sobie jabłek. Jabłko to symbol świąt Bożego Narodzenia w Chinach. Mikołaja można spotkać na ulicach, w galeriach handlowych, a także przynoszącego listy zamiast listonosza.

Święta w Indiach – dekoracja mango i bananowców

W Indiach chrześcijanie to zaledwie 3 procent społeczeństwa. Mimo to narodzenie Jezusa to wielki czas radości. Chrześcijanie spotykają się na kolacji wigilijnej, na której znajdują się dania znane z indyjskiej kuchni, czyli dania dnia codziennego. Ludzie kupują zieloną, sztuczną choinkę lub dekorują drzewa mango i bananowca. Mieszkańcy Indii mają w święta dni wolne od pracy, dlatego wyznawcy innych religii chętnie spotykają się ze swoimi przyjaciółmi wyznania chrześcijańskiego.

Tradycją jest wspólne śpiewanie kolęd oraz chodzenie do kościoła na pasterkę, w którym można zobaczyć prawdziwą szopkę. Przygotowania do świąt rozpoczynają się na długo przed 25 i 26 grudnia. W sklepach możemy zakupić dekoracje świąteczne, Mikołaja można spotkać w różnych ubraniach, a w głośnikach słychać amerykańskie piosenki, które wprawiają w świąteczny nastrój.

Święta w Etiopii – gra w gennę

W Etiopii Boże Narodzenie rozpoczyna się 7 stycznia. Zwane jest Gena lub Lidet. Przez całą noc mieszkańcy idą w procesji od kościoła do kościoła, śpiewając, tańcząc i grając na instrumentach. Etiopczycy jedzą pikantny gulasz z mięsa drobiowego, który serwowany jest z indżerą. Indżera to potrawa, która zastępuje chleb. Do tego podawany miodowy napój alkoholowy. Święta poprzedza 43-dniowy post. Bożonarodzeniową tradycją jest genna, czyli gra przypominają hokej na trawie. Legenda głosi, że pasterze w Betlejem mieli spędzać czas, grając w gennę. Melkam Genna to znaczy w Etiopii Wesołych Świąt.

Święta w Meksyku – Las Posadas

W Meksyku zwyczaje bożonarodzeniowe zmieniły się w ciągu ostatnich lat. Szopka, która była kiedyś najważniejszym elementem, została zastąpiona przez przystrojoną choinkę. Tradycją jest Las Posadas, czyli nocne spotkanie trwające od 16 do 24 grudnia. Każdego wieczora procesja wędruje ulicami miasta ze świecami, niosąc figury Jezusa, Maryi oraz śpiewając kolędy. Ludzie czasami zatrzymują się na modlitwę oraz czytanie pisma świętego, oraz zachęcają przechodniów do przyłączenia się do procesji.

Las Posadas symbolizuje wędrówkę świętej rodziny od domu do domu, szukając miejsce na spędzenie zimnej nocy. Każdy wieczór to rozbijanie piniaty z zasłoniętymi oczami. Piniata ma wygląd gwiazdy, a w środku znajdują się słodkości. Jest to symbol zła, który wodzi nas kolorami. Siedem rogów symbolizuje siedem grzechów głównych, a kij służący do rozbijania sprawiedliwość. W ostatnią noc pojawia się lalka będąca Dzieciątkiem Jezus, której wszyscy śpiewają kołysanki do snu.

Święta w Finlandii u Świętego Mikołaja

W Finlandii u Świętego Mikołaja obchodzi się Joulu. Jest to nazwa Świąt Bożego Narodzenia w języku fińskim. Co ciekawe, cały miesiąc, czyli grudzień, w którym przypada Boże Narodzenie, ma w nazwie słowo joulu. Na przykład: joulukuusi to choinka, joululaulu – kolęda, jouluaatto – wigilia Bożego Narodzenia, joululahja – prezent bożonarodzeniowy, a grudzień to joulukuu. Finowie bardzo chętnie wysyłają kartki świąteczne pocztą tradycyjną.

Tradycją świąteczną jest skorzystanie z wigilijnej sauny, ubieranie choinki oraz odwiedzanie grobów zmarłych. Wigilia to czas otrzymywania prezentów od Świętego Mikołaja. W Finlandii śpiewa się fińskie kolędy oraz światowe hity w fińskiej wersji językowej. Najważniejszym daniem wigilijnym jest joulukinkku, czyli świąteczna szynka. Inna dania, które znajdują się na stole to: rosolli – świąteczna sałatka, lanttulaatikko – zapiekanka z brukwi czy joulutorttu – ciasteczka z powidłem śliwkowym.

Źródło: www.MyNaSzlaku.pl.